Triangle of Love
1. Liking (ชอบ) หรือ Intimacy หากมีความรู้สึกด้านนี้เพียงอย่างเดียว คือ กรณีที่ไม่มีความรู้สึกรักจริงเกิดขึ้นเลย Sternberg กล่าวว่าเป็นความรู้สึกที่มีต่อเพื่อนสนิทเป็นเพื่อนแท้หรือคุณลักษณะของมิตรภาพที่ดี ไม่สามารถพัฒนาความสัมพันธ์ต่อไปได้ในทาง passion หรือ long-term commitment
2. Infatuated love (หลงเสน่ห์) หรือ Passion หากมีความรู้สึกด้านนี้เพียงอย่างเดียว คือ เป็นความรู้สึกที่คนทั่วไปกล่าวว่า “Love at first sight” แต่ไม่ได้มีความรู้สึกผูกพันใกล้ชิด (Intimacy) กันมาก่อน และไม่มีการวางแผนอนาคตที่จะใช้ชีวิตด้วยกัน (Commitment) และความรู้สึกนี้สามารถหายไปได้อย่างรวดเร็วเช่นกัน
3. Empty love (หมดรัก) หรือ Commitment หากมีความรู้สึกด้านนี้เพียงอย่างเดียว คือ บางครั้งความรักจืดชืดจนหมดรักไปแล้ว แต่ยังมี Commitment ร่วมกันหรือมีอนาคตที่ต้องชีวิตร่วมกันต่อไป ไม่มีทั้ง Intimacy และ Passion อีกแล้ว เหมือนคนที่แต่งงานกันมานาน ในหลายวัฒนธรรมพิธีการแต่งงานนั้น คือการเริ่มต้นความสัมพันธ์ที่เข้าสู่ Empty love
4. Romantic love (รักแบบหวือหวา) หรือ Passion + Intimacy คือ ความรักร้อนแรงฉันท์ชู้สาวที่มีพันธนาการทางอารมณ์และทางร่างกาย เพื่อสมปรารถนาด้านตัณหาเป็นสำคัญ แต่ไม่มีการวางแผนอนาคตที่จะใช้ชีวิตด้วยกัน (Commitment)
5. Companionate love (รักแบบเห็นอกเห็นใจกัน) หรือ Intimacy + Commitment คือ ความรักที่พบในคู่แต่งงานกันไปแล้ว ซึ่ง Passion ได้หมดไปแล้ว แต่ผลทางจิตใจยังอยู่ และยังคงตกลงปลงใจใช้ชีวิตมีอนาคตร่วมกันต่อไป
Compassionate love ไม่ได้เป็นความรักเฉพาะคู่รักเท่านั้น แต่เป็นรูปแบบความรักที่เกิดขึ้นได้กับคนทั่วไปที่เราไม่ได้ปรารถนาด้านตัณหา และเป็นความรักที่ยั่งยืนที่สุด เพราะองค์ประกอบพิเศษของ Commitment นั่นเอง เช่น ความรักของสมาชิกในครอบครัว จะเห็นว่ามี Intimacy + Commitment เช่นกัน หรือความรักแบบนี้กับเพื่อนสนิทที่วางแผนจะมีอนาคตร่วมกันทำงานร่วมกัน ถือเป็นความรักในรูปแบบที่ยาวนานที่สุด
- Fatuous love (รักเร็วดังสายฟ้า) หรือ Passion + Commitment คือ ความรักที่จบด้วยการแต่งงานที่แสนรวดเร็ว เช่น การจับคู่ดูตัวแล้วแต่งงานกันเลย หรือรักกันไม่กี่สัปดาห์แล้วแต่งงานกันเลย ความรักแบบนี้ขาดความผูกพันใกล้ชิดหรือขาด Intimacy นั่นเอง
- Consummate love (รักที่สมบูรณ์แบบ) หรือ Intimacy + Passion + Commitment เป็น ความรักจริงในอุดมคติที่ครบทั้ง 3 ด้าน และยั่งยืนยาวนาน ความรักในรูปแบบนี้เป็นสิ่งที่คนทั้งโลกมุ่งหวัง แต่น้อยคนนักที่จะประสบความสำเร็จในความรัก
Sternberg กล่าวเตือนไว้ว่า แม้วันหนึ่งคุณได้มีความรักแบบ consummate love สำเร็จแล้วก็ตาม แต่การรักษามันให้คงอยู่นั้นยากกว่ามากนัก
Sternberg ให้ความสำคัญอย่างมากกับองค์ประกอบความรักในทางปฏิบัติ เขากล่าวไว้ว่าสุดจะพรรณนาได้ว่า “"even the greatest of loves can die" (1987, p.341) แม้แต่ความรักแบบ consummate love ก็ไม่ใช่สิ่งจีรังยั่งยืน อาทิเช่น ถ้าหาก Passion หายไปในเวลาใดก็ตาม ย่อมส่งผลว่าความรักนั้นมิใช่ consummate love อีกแล้ว
